EDUKUJEMY POKOLENIA
ABY RAZEM TWORZYĆ DOBRE ŚRODOWISKO
EGZEKWUJEMY PRAWA
ZWIERZĄT GOSPODARSKICH
CHRONIMY
ZAGROŻONE GATUNKI
Broniąc zwierząt, walcząc o ich prawa i ochronę, pokazujemy, że są one równie ważne, co ludzie. Zwierzę kocha, tęskni i cierpi. Zwierzę się boi i raduje. Zwierzę czuje tak samo jak człowiek. Dzisiaj, 20. marca, świętujemy Dzień bez mięsa. Nie chcemy nikogo namawiać do przejścia na weganizm, nakłaniać do całkowitego odrzucania spożycia mięsa czy produktów odzwierzęcych, ale wyjaśnimy na czym polega ów „fenomen”, skąd się wziął i jakie są jego główne założenia. Może chociaż dzisiaj, w ten jeden dzień, spojrzysz na zwierzęta trochę inaczej?
Wegetarianizm, weganizm, fruitarianizm, witarianizm… pojęć zaczynających się na „wege” i z „wege” związanych jest mnóstwo. Często zastanawiamy się – jak to z nimi właściwie jest? Czy to zupełnie oddzielne pojęcia, czy może pokrewne? Na czym w ogóle one polegają? Kto je jajka, kto ryby, a kto spożywa tylko owoce? W tym momencie skupimy się na rozwikłaniu tajemnic wegańsko-wegetariańskich.
WEGETARIANIZM – „NIE JEM MIĘSA, ALE…”
W wyrazie „ale” tkwi cała tajemnica. Wegetarianizm jest bowiem pojęciem najszerszym – początkowym, z którego wywodzą się pozostałe formy diet. Wegetarianie w świadomy sposób odrzucają mięso, ryby oraz owoce morza. Od prawdziwego wegetarianina nie usłyszymy: „Nie jem mięsa, ale jem ryby”. Bowiem wszelkiego rodzaju produkty, pochodzące z uboju nie wchodzą w rachubę. Natomiast dopuszczają wyroby pochodzenia zwierzęcego, tj. mleko, jajka, jogurty, śmietana czy sery. Niektóre odmiany wegetarianizmu zezwalają na spożywanie tylko pojedynczych z wyżej wymienionych produktów.
Samo pojęcie pochodzi od łacińskiego słowa vegetabilis, oznaczającego „roślinny” oraz vegetare, znaczącego „rosnąć”, „rozwijać się”. Wyraz vegetus znaczy natomiast „zdrowy”, „jarski”, a vegetarius to nikt inny jak tzw. „jarosz”.
Skąd właściwie wywodzi się wegetarianizm? Jego źródeł należy poszukiwać w Indiach oraz w kręgu kultury greckiej i rzymskiej. Ówcześnie wynikał on przede wszystkim z wiary, którą wyznawano i która nie zezwalała na ubój zwierząt oraz spożycie ich mięsa. Zwykle chodziło o zwierzęta ofiarne, tj. woły, konie, krowy czy bizony. Wierzono, że tak jak i ludzie, posiadają one dusze, co nadaje im prawo do równego traktowania. Najczęściej jednak ku wegetarianizmowi skłaniali się jedynie zamożniejsi ludzie – pochodzący z wyższych warstw społecznych, m. in. urzędnicy, uczeni oraz filozofowie – co wiązało się z ich prestiżem oraz wyróżnieniem na tle reszty społeczeństwa. Co ciekawe, już starożytni, egipscy kapłani nie jadali mięsa, a to ze względu na uważanie go za pokarm „nieczysty”. Natomiast pitagorejscy uczeni rezygnowali z tego rodzaju produktu ze względów etycznych, uznających, że celem życia człowieka jest oczyszczenie oraz ciągłe doskonalenie ciała i umysłu.
W okresie średniowiecza z jedzenia mięsa rezygnowali przede wszystkim mnisi. Byli oni ascetami, opierającymi się posiadanym dobrom, bogactwu – w tym także i mięsu. Pod koniec XIX wieku zaczęły powstawać liczne stowarzyszenia wegetariańskie, które nie tylko odrzucały jedzenie mięsa, ale również prowadzenia eksperymentów na zwierzętach. Obecnie często uznaje się wegetarianizm za początkowy etap na drodze do weganizmu.
WEGANIZM – NIE TYLKO DIETA
Weganizm jest o wiele bardziej restrykcyjny aniżeli sam wegetarianizm. Bowiem poza odrzuceniem mięsa, rezygnuje on z wszelkich produktów pochodzenia zwierzęcego. Akceptuje więc pokarm roślinny – głównie owoce, warzywa oraz grzyby – a także różnego rodzaju zboża, w tym makarony, kasze oraz ryż. Niektórzy weganie odstępują również ze stosowania miodu, ale wszystko jest zależne od indywidualnych przekonań.
Ale weganizm to nie tylko dieta. To przede wszystkim styl życia. Weganie zwracają szczególną uwagę na to, w jaki sposób traktowane są zwierzęta – czy to w naszych domach czy w hodowlach, a zwłaszcza te idące na ubój. Rezygnują ze wszystkich rzeczy materialnych, tj. ubrania (m. in. wełna, jedwab, skóra, futro), kosmetyki, które związane są z wyzyskiem zwierząt, a także z uczestnictwa w masowych imprezach z ich udziałem. Odrzucają więc produkty pochodzenia zwierzęcego ze wszystkich aspektów życia.
Pierwsze Towarzystwo Wegańskie powstało najprawdopodobniej w roku 1944, a pierwsze stowarzyszenie w 1948 roku i łączyło grupę ludzi, którzy nie tolerowali jedzenia produktów zwierzęcych – w tym także nabiału. Obecnie weganie coraz chętniej włączają się w różnego rodzaju akcje, mające na celu ochronę zwierząt.
Zarówno wegetarianie, jak weganie podkreślają, że zdrowa dieta – bogata w produkty pochodzenia roślinnego – wpływa na poprawę ich zdrowia oraz samopoczucia. Nie mają problemów z zaburzeniami poziomu cholesterolu, cukru czy kłopotów z nadciśnieniem. Rzadziej chorują na serce, a ryzyko pojawienia się zmian miażdżycowych jest znikome. Badania pokazują, że pokarmy bogate w owoce, warzywa i zboża sprzyjają utrzymaniu kości, mięśni oraz stawów w odpowiednim stanie, a co za tym idzie, zapobiegają zachorowaniu na osteoporozę.
Najważniejsze jest jednak zapobieganie cierpieniu zwierząt. Sprzeciwianie się ich masowemu zabijaniu, hodowlom przemysłowym, a co za tym idzie produkcji mięsa. Ochrona środowiska naturalnego jest priorytetem.
Powodów, ze względów których, ludzie decydują się na tego rodzaju styl życia jest wiele. Wynoszą pewne przekonania z domu, bądź popychają ich do tego impulsy – chociażby obejrzenie programu telewizyjnego. Problemy zdrowotne, etyczne i moralne idee, ekologia, religia (m. in. buddyzm, hinduizm, judaizm, islam)… motywacje mogą być różne. Ważne, aby decyzję podjąć świadomie i z własnej nieprzymuszonej woli. Życia w stylu „wege” skosztować można zawsze – spróbować i przekonać się, że to nie tylko same wyrzeczenia, ale coś znacznie więcej.
Inne odmiany wegetarianizmu:
LAKTOOWOWEGETARIANIZM – odrzucenie mięs, ryb, ale zezwolenie dla produktów pochodzenia zwierzęcego.
LAKTOWEGETARIANIZM – odrzucenie mięs, ryb oraz jajek.
OWOWEGETARIANIZM – odrzucenie mięs, ryb oraz produktów pochodzenia zwierzęcego poza jajkami.
WITARIANIZM – dopuszczenie spożycia jedynie świeżych owoców i warzyw (nie poddanych obróbce termicznej) oraz picia czystej, źródlanej wody.
FRUITARIANIZM (FRUKTARIANIZM) – dopuszczenie spożycia jedynie owoców i warzyw, których zdobycie nie dopuszcza do zniszczenia rośliny (nie poddanych obróbce termicznej).
