EDUKUJEMY POKOLENIA
ABY RAZEM TWORZYĆ DOBRE ŚRODOWISKO
EGZEKWUJEMY PRAWA
ZWIERZĄT GOSPODARSKICH
CHRONIMY
ZAGROŻONE GATUNKI
Woda to życie. Woda to źródło, z którego czerpiemy energię. Ale woda to także żywioł. Żywioł, z którym należy ostrożnie się obchodzić, szanować i żyć z nim w zgodzie. Bowiem dzięki niemu nie tylko jesteśmy na tym świecie, ale ten świat możemy też szybko stracić… Nie chodzi tylko i wyłącznie o niebezpieczne zjawiska naturalne z nim związane, tj. powodzie, sztormy czy susze, ale również o to, w jaki sposób wyczerpujemy jej zasoby i w jaki sposób ją traktujemy. Problemów, dotyczących wody jest wiele. Jednym z nich są niestety powszechnie występujące zanieczyszczenia.
To, co jest dla wody charakterystyczne i na jakiej podstawie oceniamy jej stan, to: barwa, smak, zapach, przezroczystość, mętność, temperatura, a także właściwości chemiczne, czyli twardość wody oraz występujące w niej bakterie. Zarówno zmiana właściwości fizycznych, jak i chemicznych, za pomocą wprowadzonych do niej substancji nieorganicznych, organicznych oraz radioaktywnych, uniemożliwiających czynne korzystanie z jej źródeł w celach spożywczych oraz gospodarczych, pozwala mówić nam o jej zanieczyszczeniu. Jest to problem nie skali lokalnej, ale światowej, wynikającej przede wszystkim z rozwijającego się przemysłu.
Przyczyn zanieczyszczenia wody poszukujemy w źródłach, z których one pochodzą. I tak możemy wyróżnić zanieczyszczenia przemysłowe, komunalne oraz rolnicze – zaliczane do zanieczyszczeń sztucznych (biologicznych, których główną przyczyną jest obecność substancji, tj. bakterie, wirusy i grzyby; chemicznych, na które składają się oleje, benzyna, ropa, pestycydy, sztuczne nawozy), związanych z działalnością człowieka.
Szkodliwy przemysł
Zanieczyszczenia przemysłowe pochodzą głównie z wydobycia surowców oraz innych czynności, związanych z wykorzystywaniem urządzeń przemysłowych oraz szeroko rozumianej produkcji. Związki chromu, wapnia, siarczki, azotu oraz tłuszcze. Wszystkie tego rodzaju substancje stanowią zagrożenie dla organizmów żywych, powodując niszczenie układu pokarmowego oraz krwionośnego. Powszechnymi związkami, dostającymi się do wód – przede wszystkich z wytwórni tworzyw sztucznych, rafinerii czy koksowni – są fenole. Woda z ich zawartością nie nadaje się do spożycia, tak samo jak ryby w nich pływające. Poza nieprzyjemnym zapachem i smakiem, który posiada, może wywoływać oparzenia skóry. Wśród innych niebezpiecznych substancji warto wymienić rakotwórcze węglowodory aromatyczne, promieniotwórcze radioizotopy powstałe po wybuchach elektrowni, oraz różnego rodzaju mikroorganizmy – przede wszystkim bakterie i wirusy.
Gospodarstwo domowe oraz infrastruktura publiczna
Niestety spora część zanieczyszczeń, tzw. zanieczyszczeń punktowych, pochodzi z naszych domostw – ścieki, fekalia, odpady. Sporym problemem są skażenia wód spowodowane odpadami z różnego rodzaju zakładów przemysłowych oraz usługowych (m. in. pralni i łaźni). Są wśród nich związki organiczne, tj. białka, węglowodany i tłuszcze, metale ciężkie, powodujące trwałe uszkodzenie mózgu czy nerek, a także silne, chemiczne detergenty. Powstające z nich drobnoustroje przyczyniają się do licznych chorób, m. in. tyfusu i cholery oraz uszkodzenia układu sercowego, krwionośnego, a nawet i kostnego. Są one szkodliwe, ponieważ nie ulegają biodegradacji, hamując proces samoczynnego czyszczenia się wody i niszcząc tym samym, żyjące w wodzie organizmy żywe.
Wszechobecne pestycydy
Zanieczyszczenia rolnicze, do których zaliczamy przede wszystkim substancje, którymi opryskiwane są uprawy w celu zniszczenia szkodników. Zarówno one, jak i sztuczne nawozy stosowane w rolnictwie przemysłowym, spływają wraz z deszczem oraz wodami gruntowymi do akwenów wodnych. Nie tylko powodując ich skażenie, ale również zaburzając równowagę ekosystemu oraz niszcząc wielu gatunków roślin i zwierząt. Zanieczyszczenia rolnicze są inaczej zwane obszarowymi. Zalicza się do nich również te, pochodzące z obszarów leśnych. Pestycydy pogarszają ogólny stan sanitarny wód, posiadają silnie toksyczne działanie, a co gorsza potrafią być przez długi czas gromadzone w środowisku naturalnym.
Wśród zanieczyszczeń możemy wyróżnić również i te naturalne, które określa się za pomocą ilości i rodzaju różnego rodzaju domieszek, m. in. gazów, soli, drobnoustrojów i substancji organicznych. I tak najczystsza jest woda z opadów atmosferycznych (oraz cyklicznie – roztopowych). Woda morska i wody podziemne zanieczyszczone są głównie złożami naturalnymi. W przypadku opadów atmosferycznych dochodzi do absorpcji pyłów i gazów, obecnych w powietrzu, które następnie zostają wchłonięte przez glebę.
A co ze spalinami?
Jak się okazuje spaliny to nie tylko problem podwyższonego dwutlenku węgla w atmosferze, ale także zanieczyszczenie wód, zwane zanieczyszczeniami pasmowymi. Ich źródłem są przede wszystkim szlaki komunikacyjne oraz środki transportu, którymi się poruszamy. Najniebezpieczniejszą substancję, pochodzącą z tego rodzaju źródła, stanowi ołów.
Abyśmy bez obaw mogli korzystać ze źródeł wody, należy zapobiegać zjawisku ich zanieczyszczania. Po pierwsze – udoskonalać zabiegi oczyszczania ścieków, a więc usuwać z nich osady oraz substancje rozpuszczone w wodzie. Po drugie – budować nowoczesne, bezodpadowe technologie i wprowadzać je do przemysłu oraz gospodarki. Po trzecie – montować zbiorniki retencyjne oraz umiejscawiać je z dala od źródeł wody, wysypisk z odpadami i zabezpieczać je przed niewłaściwą eksploatacją. Nie obędzie się również bez systematycznej kontroli stanu wód powierzchniowych. A co można robić na co dzień? Ograniczajmy produkcję i wprowadzanie zanieczyszczeń, a przede wszystkim nie wrzucajmy odpadów do wód!